شیر پروانه ای گیربکسی

توضیحات

شیر پروانه ای گیربکسی چیست؟

شیر پروانه ای گیربکسی، نوعی از شیر پروانه ای است که در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد. ساختار این شیر، مشابه شیر پروانه ای ویفری است؛ تنها تفاوت بین این دو مدل، در این است که

در ساختار این مدل شیر، یک جعبه دنده یا گیربکس به کار گرفته شده است. این نوع خاص طراحی، از باز شدن شیر در زمانی که فشار سیال بالا است جلوگیری می کند. در این مقاله، به معرفی این شیر، انواع آن و همچنین نحوه عملکرد آن در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.

محصول مرتبط: شیر شپروانه ای استیل

 

شیر پروانه ای گیربکسی چیست؟

در این مدل از شیرهای  پروانه ای، از یک گیربکس یا جعبه دنده ای متشکل از چندین چرخ دنده برای افزایش ضریب گشتاور استفاده می کند.

این گیربکس، از طریق یک شفت کوتاه به دیسک میانی در بخش داخلی شیر متصل می شود و با انتقال نیروی اعمال شده بر روی اهرم دستی شیر به این دیسک، عمل باز و بسته شدن شیر را کنترل می کند.

استفاده از گیربکس در این دسته از شیرهای پروانه ای، اجازه می دهد تا گشتاور اعمال شده توسط اپراتور به طور مستقیم به سیستم چرخ دنده منتقل شده و با شدت و از آنجا قدرت بیشتری به شفت و دیسک منتقل شود. شیرهای پروانه ای گیربکسی به صرفه جویی در زمان هنگام باز و بسته کردن جریان سیال کمک می کنند.

اجزای شیر پروانه ای گیربکسی

شیرهای پروانه ای دنده ای از بخش های مختلفی ساخته شده اند که مهمترین آنها عبارت است از:

• بدنه

این بخش از شیر پروانه ای گیربکسی، اصلی ترین قسمت آن و نگهدارنده تمام اجزای داخلی و بیرونی شیر است. جنس بدنه شیرهای گیربکسی همانند بسیاری از شیرآلات صنعتی، از استیل، استنلس استیل و در مواردی نیز، از آلیاژهای بر پایه نیکل ساخته می شود. این مواد، مقاومت شیر را در برابر حرارت بالا، فشار زیاد و همچنین خورندگی برخی از سیالات افزایش می دهد.

• گیربکس

جعبه دنده یا گیربکس، یک سیستم مکانیکی است که از چرخ دنده های متعددی تشکیل شده است. در شیر پروانه های گیربکسی، این بخش به اهرم بالایی شیر متصل می شود

و در کاهش گشتاور مورد نیاز برای باز و بسته کردن شیر، تاثیر بسزایی دارد.

• ساقه

ساقه یا شفت، میله ای است که بخش پایینی آن به دیسک میانی و بخش بالایی به گیربکس متصل به اهرم وصل است. این بخش، نقش انتقال دهنده گشتاور و نیرو از گیربکس به دیسک را در شیر پروانه ای دنده ای ایفا می کند.

• دیسک

قطع و وصل جریان سیال در شیر، توسط این بخش انجام می شود. با چرخش اهرم، این بخش به اندازه 90 درجه می چرخد و با توجه به جهت چرخش اهرم، باعث برقراری جریان سیال یا قطع آن در طول شیر گیربکسی خواهد شد.

شیر پروانه ای گـیربکسی چگونه کار میکند؟

پس از اعمال نیرو بر روی اهرم شیر، این نیرو به گیربکس منتقل شده و از آنجا به شفت و در نهایت به دیسک میانی منتقل می شود. نیروی انتقال یافته به دیسک، باعث چرخش آن می شود و جریان سیال قطع یا وصل می شود. این شیر، جزء دسته شیرهای یک چهارم چرخش است و با اعمال نیرو به دیسک، حرکت دیسک صرفا به اندازه 90 درجه خواهد بود.

علت اصلی استفاده از گیربکس بر روی اهرم دستی شیر پروانه ای دنده ای، کنترل بهتر باز و بسته کردن شیر به ویژه در زمانی است که سیال داخل شیر فشار بالایی دارد و استفاده از سایر مدل های شیر پروانه ای، کارایی نخواهد داشت. با چرخش اهرم این شیر در خلاف جهت عقربه های ساعت، شیر باز شده و پس از چرخاندن این اهرم در جهت عقربه های ساعت، جریان سیال قطع می شود و شیر بسته خواهد شد.

انواع شیر پروانه ای گیربکسی

شیرهای گیربکسی پروانه ای، با توجه به نوع سیال به کار رفته و شرایطی که شیر در آنجا نصب می شود، دارای دو نوع مختلف به شرح زیر هستند:

شیر پروانه ای گیربکسی دو فلنجی

در این یک مدل از شیرهای پروانه ای گیربکسی، دو جفت فلنج در بخش های ورودی و خروجی نصب می شود. علت استفاده از این دو فلنج، کنترل بهتر شیر و جلوگیری از نشت سیال در هنگام عبور سیالات پرفشار از درون آن است.

وزن این دسته از شیرهای گیربکسی در مقایسه با سایر مدل های شیر پروانه ای سنگین تر است و بیشتر در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی استفاده می شود.

شیر پروانه ای گیـربکسی لاگ

این یک مدل از شیر پروانه ای دنده ای، به گونه ای طراحی شده است که بخش های ورودی و خروجی آن دارای سوراخ هایی برای نصب پیچ و مهره (فلنج) است و بین لوله های فلنج شده نصب می شود.

اتصال و جداسازی این شیرها از بدنه لوله، پمپ، مخزن یا هر بخش فلنج شده دیگر، بسیار آسان تر از سایر مدل های شیرهای پروانه ای است و زمان تعمیرات احتمالی آنها نیز بسیار کوتاه تر است.

مزایای شیر پروانه ای گیربکسی

این مدل از شیرهای پروانه ای در مقایسه با سایر مدل های این شیر صنعتی، به دلیل مزایای متعدد خود، برای استفاده در صنایع حاوی سیالات دارای فشار بالا (به طور مثال در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی)، کاربرد زیادی دارند. برخی از مهمترین مزایای این شیر عبارت است از:

• عدم نیاز به اعمال گشتاور بالا به دلیل وجود گیربکس
• عملکرد سریع تر در مقایسه با سایر مدل های شیر پروانه ای
• افت فشار کمتر سیال در هنگام عبور از شیر پروانه ای گیربکسی
• امکان استفاده در نزدیکی پمپ ها به دلیل مقاومت بیشتر در مقابل سیالات دارای فشار بالا

کاربرد های شیر پروانه ای گیربکسی

به دلیل نوع طراحی جالب و خاص این شیرها و استفاده از گیربکس در بخش اهرم و در نتیجه، کنترل بهتر فرآیند باز و بسته شدن شیر، این شیرها در بخش های مختلف صنعتی از جمله:

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، پالایشگاه ها، بخش های مختلف حمل و نقل، صنایع آب و فاضلاب، صنایع معدنی برای کنترل جریان لجن

کارخانه های ساخت انواع مختلف مواد شیمیایی، صنایع تولید مواد غذایی و نوشیدنی

کنترل بخار در صنایعی که از دیگ بخار در آنها استفاده می شود، صنایع کاغذ سازی، بخش های مرتبط با اطفا حریق